The Bali Experience

11 oktober

Vandaag de 11e en het moet al gek gaan als we niet eindelijk de echte Bali-experience gaan meemaken.

Om hoge ogen te gooien boeken we een dagtocht, auto met chauffeur. We rijden dan gelijk door naar Padangbai, van waar de veerboot naar Lombok vaart.

Natuurlijk hebben we geluk, we krijgen de beste chauffeur van Bali, waarschijnlijk heel Indonesië, het is een vriend van de Homestay-eigenaar die rijdt.

We noemen wat voorkeursbestemmingen die we - slim als we zijn - van internet en de Bali-gidsen hebben geplukt en dat blijkt een goede keus: want heel veel toeristen doen dat. Met zoveel informatie mogen we geen mustsee missen.

Mooie Japanse middenklasser, we gaan stipt op tijd op pad naar de eerste highlight.

Om de ontvangst een beetje te reguleren zetten ze (onduidelijk van wie dat uitgaat) aan het begin van ieder dorp/attractie een wachthuisje neer met wat lui die geld innen. Logisch, voor niks gaat de zon op in Bali en dat doet-ie veel en goed.

Steeds is het een verrassing, wat ons aandeel wordt in de financiële bijdrae voor de conservering van het Balinese erfgoed: het lot lijkt te bepalen hoog de tol is.

Lot en tol, we leggen ons er als echte hindus bij neer.

Eenmaal binnengetreden bij een art/craftwork/agroturism instelling, mogen we proeven/ruiken en wat Vishnu of collega nog meer voor sensitiefs mogelijk maakt aan zaken als koffie, thee, batik lappen, zilver, hout, bamboe, rotan, steen en zo nog een materialenwikipedia van 300 blzz.

Dan worden we doorgesluisd naar de rumte voor de proef op de som.

Het eindigt altijd met een som gelds, duizenden. In rupiahs welteverstaan.

Nou stelt dat op Bali niet veel voor maar als je halverwege de trip, gestart als miljonair, al nerveus rondkijkt naar een gemdlmachine (ATM), heb je iets verkeerds gedaan.

Zelfs als we vriendelijk hebben afgeslagen: een bezoek aan een zilversmid, een dansvoorstelling en de topschilder Piet Smit, nou ja, iets Volendams in de naam in ieder geval, trouwens BZN trad hier ooit ook op, dus da's niet zo gek (Van Wesley Sneijder en Jolanthe wisten ze niets, van Luis Suarez alles. En van Bronckhorst is een held, maat dit alles terzijde - rare associaties krijg je tussen de rijstvelden).

We zijn nog niet halverwege de morgen.

Rigoureus besluiten we met de handel te stoppen. De serie kaarten, met afbeeldingen uit de pre-internetfase - die we toen meen ik ansichten noemden - maar dat zoek ik op in m'n 19e eeuwse Historieën - schaffen we niet aan ondanks de warme glimlach van de peuter die het net niet klaar speelt een traan te produceren.

Blijven oefenen, zegt E. nog. En dan doet ze nog zo'n 10 minuten.

Het restaurant bij het prachtige Batur Meer gaan we niet in want we willen het meer zien.

Het meer verstopt zich want net als in de Alpen drijven er wel eens wolkjes boven. Net nu wij er zijn. De chauffeur heeft geen vriend die er wat aan kan doen...

Toch voelen we dat we de real Bali-experience nog niet ondergaan hebben. Ook niet als er een roadblock opdoemt en driftig fluitende mensen in een soort uniform wat omkoopgeld toegestopt krijgen om 'een lange ondervraging en onderzoek te voorkomen' (kennelijk heeft Ketuk niet de goede antwoorden, dwz een licentie). Ach peanuts, dit kennen we, afgekeken van ....uuuh ... sorry, no hard feelings ... India.

Na Lake Bratun vind ik de chauffeur en auto terug en we rijden 300 meter om E. op te pikken die zich net twee bananenverkopers van het lijf slaat. Het kost daarom wel 20 seconden voor ze ingestsapt is en dat noopt een of andere official, toch maar parkeergeld te innen. De bonnetjes kun je zo bij de photo-copier in elk gat laten maken.

Besikah stond nog op het programma. Het heiligste der heilige, de mother-temple van Bali. Langzaam dalen we af van de berg waarop het prachtige Bratunmeer ons niet de details wilde tonen. En komen in prachtige rijstvelden. Licht golvende wegen, weinig verkeer, prachtig groen, hier en daar een warung (lokaal eettentje), enkele regendruppels, in de verte donkere wolken, zou hij tóch nog komen.

Nee, de heilige tempel hoeft van ons niet meer (enkele reisgidsen: 'Als je je door het legertje verkopers heen geworsteld hebt dan ...'), de monsoon willen we.

Gewoon doorrijden boss, zei ik, we gaan naar onze homestay in Padangbay.

'En de mothertemple dan?' probeert hij ons van een dwaling te weerhouden.

'Tomorrow, on bicyle, now we like the beach.' Een niet te plaatsen wensen op het moment dat het wolkendek steeds dichter wordt.

Om kwart voor vier komen we aan en dan begint het, met bakken tegelijk.

Eindelijk een echte koude douche.

Ook een Bali-experience.

Bali een feest

7 oktober

Een selfguided tour, wie wil dat niet, eigen baas zijn? Even goed informeren via Rough Guides (ok) en locals (subjectief) wat de must-sees zijn (want zo vrijblijvend is het niet) en op pad maar.

Zonder fietskaart want die is er niet en is ook overbodig want er zijn geen fietspaden en je kunt de weg vragen.

Dat lukt goed met m'n basiskennis Engels en de antwoorden reken ik voor zo'n 40 % goed. Dat blijkt achteraf als je niet in Agung uitkomt maar Tambalan.

Een halve dag van 60 km wordt zo moeiteloos uitgebreid tot 100 km; de buienradar voorspelde echter goed fietsweer wat op Bali betekent: bewolkt en afgewisseld met regen.

Go with the flow, die houding moet je tegenover de nijdige brommertjes aannemen. En dan gaat het gesmeerd.

Mangrovebossen was de eerste verrassing, aan het einde van het wandelpad Sanur uit (fietsers worden geduld, Australiërsdulden de wandelaars als ze maar snel reageren op de fietsbel).

Daarna langs of betr door Denpasar, de hoofdstad, naar het 'beloofde strand' van Jimbaran. Veel surfers en golven die ook wel wat voor E. zijn. Gelijk maar een overnacvhtingsmogelijkheid bekijken.

De kamer in een guesthouse aan het strand ziet er goed uit: achter de hand houden, vlakbij het vliegveld. En die dode rat bij de ingang is over een paar dagen wel weg...

Een prachtig gezicht ook het aan land brengen en verhandelen van de vis, met op de achtergrond de kleurige vloot.

Langs de westelijke badplaatsen (waaronder het door iedereen verafschuwde Kuta en Seminiyan) via een prachtig golvend landschap door de rijstvelden naar een echte must-see: Tanah Lot.

Erg mooi, die tempel in het water maar ter wille van wat rupiah's zijn er slagbomen en tolpoortjes neergezet, bemand door hele teams van strneg kijkende 'bewakers': hier kom je zo maar niet in, lijkt het, maar deze fietser uit Belendah is een geval apart: omdat ik helemaal uit Sanur (en Belinda} kom, is het gratis (ook hier kent men onze volksaard). Na vijf minuten aandringen om 33 cent te mogen betalen geef ik het op.

Later onderweg, besluit ik de hongerklop te voorkomen en dat kost op Bali geen moeite: alleen even stoppen.

De venter vroeg of ik Indonesisch kende, hij vond van wel na mijn nee. Sate en nog een paar culinaire termen geven je al gauw die status.

Maar het was toch nee want ik begreep de routebeschrijvingen dermate slecht dat ik uuitkwam in Tambalan. Niet erg maar een beetje directe weg naar Denpasar/Sanur is weer vergeven van de bromvliegen.

Ze zijn beleefd allemaal en vooral bij de stoplichten laat men ruimte om westers voor te dringen.

Zodat ik redelijk op tijd terug ben in Sanur waar de siësta nog niet afgelopen is. Na een douche sluit ik me daar moeiteloos bij aan.

8 oktober

Privacy volop, onze bungalow bijvoorbeeld.

Maar toch wist Ketut de verjaardag van E. en heeft bloemen gedrapeerd op het weer feestelijke ontbijt.

Naast al mijn cadeaus bied ik E. een gratis tour aan naar de amngrovebossen ten zuiden van Sanur.

Keep Bali green and clean, staat er ook nog bij; kennelijk koestert men dit erfgoed.

Even verder probeert men ee verrotte boor voor het zinken te behoeden.

Een jonge Balinesepapt wat aan want ze heeft allerelie problemen en ze zou wel overal willen werken; gelukkig stuurt haar broer uit Den Haag zo nu en dan wat geld. Ze wacht to de koers van de euro's stijgt en wisselt ze dan in. Daar is van te leven.

De tempel naast de mangroves worden door vier dienders bewaakt van wie er drie aan het vegen zijn. Blad, blad, dat blad moet weg. Andere rommel laat men consequent liggen of wordt tussen de mangroven gekieperd.

Een beetje zwemmen, lezen, wachten of er bezoek komt, wat koffie drinken, een mysterieus hapje uit de bromfietsmand, wat erg lekker is, dat alles onder een zwaar bewolkte lucht met zo nu en dan wat regendruppels.

Beter kun je het niet hebben op een rustdag in je vakantie (ook niet die zonnige 8e oktober in Lutten, achter het huis, uit de koude wind - de foto suggereert nog steeds dat het hartje zomer was, in 1994.

Het is hier nu maar 28 graden. En alles is prachtig groen. Keep Bali clean and green.

De wok in de pasar seni levert een echte nasi goreng op en daarna de koffie van de Balinese McDonalds. Zwarte koffie kennen ze niet maar dat wordt even bij de buren gehaald. Koffie met suiker is geen probleem....

En natuurlijk kun je bij deze pseudo-Mac wifi-en.

Geheimtipp voor onze Duitse buren: ga naar Sanur. Er wordt door enkele klassen van de middelbare school fanatiek Duits geleerd. Op het strand vond een buitenles plaats; de docente liet de kids vragen stellen aan argeloze toeristen. En natuurlijk zaten deze soundbytes er tussen?

Woher kommst du?

Wohin gehen Sie.

En aan het eind: danke schön.

Onze foto's worden vergroot in de lokalen op school gehangen. En volgend jaar moeten we terugkomen.

Tsja, gute Idee, kunnen we nog even op ons Duits oefenen. Want ik begreep niet veel van wat de docente zei...

Met Arie op safari

(enkele foto's inde fotorubriek)

Veel bekijks hebben ze niet, al timmeren ze aan de weg: de houtsnij kunstenaars in Batubulan en Ubud. Van gigantische deuren die zo in de te restaureren kathedraal van Chartres kunnen, tot kleinoden waar de Chinese markt zich ook inmiddels op stort. In hurkzit wordt er met veel concentratie en geduld gebeiteld.

Het seizoen is voorbij, klaagt een Balinees die 'transport' aanbiedt. In mei gaat de business goed, nu proberen ze op de boulevard (fiets-/wandelpad) nog wat te verdienen door de prijzen op Europees niveau te houden. Een liter water voor één Euro.

Ik ben op de terugweg van Ubud en het is tegen twaalven als

ik het kloppend hart van het toeristische Bali bereik (al is dat volgens de kenners Kuta).

Als onervaren Bali-toerist bevat het rugzakje bij het weggaan om zes uur een paar liter water en wat ander voedsel.

Maar vijf uur later is alles nog onaangeroerd en betreed ik de homestay, onderweg gelaafd en gevoed voor de hele dag. In de warung net buiten Sukawati dient men binnen een paar minuten de prelunch op, een uitgebreide rijstmaaltijd, met Bali Hawaian pineappel juice.

Een extra fooi wilde men niet hebben na het afrekenen van de 5000 rupia...

Door de rijstvelden zet ik er dan de vaart maar in want het begint echt warm te worden. Ik beland op een autoweg die de kortste maar wel erg stoffige verbinding met Sanur vormt,. Volgens de jongen die zegt dat het via de binnenweg heel erg ver is, wel 20 km, valt het wel mee met de kwaliteit van het wegdek. Hier en daar worden wat bruggen vernieuwd, er gaan teveel trucks doorheen.

Nadat hij me in kennis van het Nederlands elftal overtreft, bied ik hem het meegenomen Ajax-shirt aan, af te halen in de homestay.

Maar dat is toch een brug te ver, lijkt.

Bescheidenheid, het zou zomaar kunnen.!?

E. heeft de onderwaterwereld voor de kust bezocht. Maar die verdient een snorkel, dus we weten wat ons de komende dagen te doen staat.

Woensdag 6 oktober

Maar eerst gaan we een dagje samen fietsen, door de rijstvelden, wat tempels bekijken en lekker eten, alles vind je op je weg en dat spreekt ook E. aan.

Van de te verwachten warmte wordt ze niet warm of koud. Weliswaar rammelend maar supersnel past het fietsje zich aan aan de rijtechniek van de langszoemende scooters.

De pasar seni (lokale markt), gisteren gespot, missen we na een lange tocht vol verwachting jammerlijk. Die domper wordt vergoed door een extra brunch (ontbijt en lunch slaan we niet over) in een buitenwijk van een dorpje. Veel rustpauzes met dito uitleg aan de mensen waar we vandaan komen, heen gaan en of dit de eerste keer Bali is. En ze heten bijna allemaal Ketut, zoiets als 'John' zegt een muzikant die volgend jaar naar de Pasar Malam in Den Haag gaat en ook nog even vuur spuwt over het gedrag van de Aussies in Kuta.

Ook horen we dat het bezoek van de Indonesisiche president aan Nederland uitgesteld is omdat de planning raar samenvalt met een rechtelijke uitspraak in een zaak van de RMS tegen de Nederlandse staat. Ligt erg gevoelig al is de gemiddelde Balinees (Indonesiër?) er wel trots op dat Van Bronckhorst aanvoerder van het Nederlands elftal was.

Natuurlijk laten we ons door een jongen overhalen de galerie van z'n 'vriend' te bezoeken met mooie schilderijen; veel naieve kunst. De schilder is een kenner. Rembrandt en Piet Smit zijn beroemde Nederlandse schilders die hij kent.

Ook hier is er een reden om nu te kopen: men heeft het geld snel nodig voor een driedaagse vakantie of familiebezoek op Java (nummer 1 en 2 van de gebruikte economische motieven). En 'special prize' natuurlijk, waar hoorden we dat meer? Maar wij weten van deze naieve kunstjes. (later zien we dezelfde werkjes bij de entree van onze homestay. De randen zijn wat smoezelig door het 'kijken-kijken-niet-kopen-gilde uit West-Europa.)

Het houtsnijwerk, de meubels van meranti, teakhout of bamboe, ook allemaal prachtig. Ook heeft zo'n vakman het over jetti hout(?)

Werkomstandigheden redelijk, dat is heel anders bij de mensen die aan het beitelen en zagen zijn in stenen, slechts een enkeling draagt een stofkapje.

Bij toeval belanden we nog in de 2,5 jaarlijkse grote hindoe ceremonie in Keweller, net boven Sa nur. E. ziet er een massa mensen in hurkzit op de grond, ze schreeuwen 'maar ik kan niet verstaan wat ze zeggen.'Dat had ik waarschijnlijk wel gekund maar ik vond het te warm om me binnen de muren tussen duizenden mensen te wagen.Mijn religieuze nieuwsgierigheid wordt op de proef gesteld want ze weet ook niet of het religieus of metafysisch van aard is, of beide, en of er een vleugje adat bij zit.

In ieder geval is het allemaal heel aards.

En plotseling vertrekt iedereen, brommers stuiven weg, de vrolijke linten blijven eenzaam maar prachtig zwaaiend in de wind achter, met ons - verdwaalde heidenen - als laatste bewonderaars.

We trekken vanaf hier toch nog maar even naar het strand, waar het zand zwart is, voor we de laatste etappe in het kennelijke spitsuur naar Sanur afleggen. Een sport op zich. Topsport.

Missie geslaagd.

===================

Oplossing prijsvraag: A. heeft zich verslapen (10.15 u. wakker, vliegtuig vertrekt om 10.55 uur...). E. had zich buitengesloten en zit rustig te wachten op wat gebeuren gaat.

Winnaar Michel, de prijs is inmiddels in het Nederlandse B en af te halen op nr. 11, via de stadspost bezorgd (!!????!!!) Op de prijs zit wsch nummer 10. Check dat eerst.

Bali

Buren in een dorp weten alles van elkaar en dat blijkt eens te meer: de homestay die T. en M voor ons uitgezocht hebben is perfect: locatie (rustig, grote tuin), ontbijt (zeer veel fruit) en vriendelijke mensen. Maar dat is normaal in Bali.

Een goede greep dus om hen vooruit te sturen en kwartier te maken. Ook de rondleiding over het strand en langs alle verkopers is zeer waardevol. We wilden extra aardig voor ze zijn door de onwetende toerist te spelen maar dat kostte wel enige moeite. Bali, Tthailand, Sri Lanka, the devil is in the detail.

De derde dag alweer en onze buren gaan weer naar huis om de sociale en andere controle in ons gemeenschappelijke Twentse dorp voort te zetten. Onze poes blijft in goede handen en zij vertellen ook aan iedereen die het maar horen wil hoe stom we waren het vliegtuig in KUL te missen./ En iedereen wil dat horen, natuurlijk.

Ondertussen wordt onze standvastigheid op de proef gesteld en die is groot: nog geen Balinese lap gekocht, geen surfarrangement aangegaan, steeds de 200 meter gelopen naar de winkel, ondanks de 25 taxi-chauffeurs die vinden dat dit mensonwaardig is.

De koffie aan het strand een paar honderd meter buiten Sanur slaan we natuurlijk niet af, rustige plek, een verdwaalde backpacker aan het bier, Hadir die het strand aanharkt... maar het blijft iets te ver van de hotelterrassen en daarom rustig.... en dat is goed zo.

Windsurfen, yes you can. Where are you from? Etc, etc. het prijskaartje voor alles van bananaboat to surfplank zegt: one hour: 35 $.

Daar hoef ik niet lang over na te denken en al weer is er die dag GEEN ENKELE windsurfer op het water. (natuurlijk is mijn tegenbod beschamend: 5 dollar voor een uur, alles is hier een factor 8 à 10 goedkoper, redeneer ik maar dat zal wel westers-kapitalistich zijn)

That's economics, stupid.

-----------------------------

Sbp checken over een week of M. het gras gemaaid heeft, het chijnt tropisch te zijn in NL...

Adres tot (waarschijnlijk vrijdag 8 oktober!

Homestay Yulia1

Jalan D. Tambinglan

0361-288089

Sanur

Bali

Prachtige kamer met veel privacy in een tuin waar je net zonder kapmes door de palmen en leguanen kunt.

Gelukkig ging ik wel, in tegenstelling tot Absalom

op tijd naar de Bornse kapsalon

Prijsvraag over missen vlucht:

Michel bijna goed, ga je door voor de hoofdprijs? 8 punten

Helaas gen punten voor de andere deelnmers, vooral iemand die zei dat we op het verkeerde vliegveld waren: kul...

Prijsvraag 2:

Wat doen de tijdelijke bewoners van Bali komende week in onze tuin?

Oplossingen voor zondag 10 oktober.

Maleisië

We hadden de wind mee en daardoor landen we ruim voor vijf uur in Kuala Lumpur. Dat is te zeggen, op de low cost carrier terminal van het vliegveld. En dat ligt dan weer 70 km van de stad.

Daarom blijven we er slapen in een hotel op 10 minuten wandelen. Dat wordt 12 minuten omdat zebrapaden hier voor de automobilisten niets betekenen.

Mooi, ruim bed, een loopruimte van zo'n 45 cm breed eromheen (stoelbreedte in vliegtuig idem, dus geen probleem), geen kasten, maar gelukkig wel een pijltje in de richting van Mecca, tegen het plafond.

We eten heer lijk een massale kantine, tussen de twee locaties en dit blijkt allemaal een voorproefje van de efficiënte organisatie in dit land.

Ook het kopen van een nieuw ticket (door al dat heerlijks vergaten we de tijd) ging van een leien dakje en we hadden dus nog tijd voor een extra maaltijd die we mochten afrekenen in GBP's. Kostte enige moeite want deze onderdanen van Queen Elizabeth II kenden de Britse munt niet maar na enig overleg en opvragen van de koers via een iPhone lukte het en we kregen zelfs lpkale munt (ringitt) terugom elders een drankje te kopen. Alles uiteraard supergoedkoop (behalve dan die uitgestelde vlucht)

Enkele Australische Uruzgan militairen stuurden het mailtje voor ons naar Bali, alwaar onze overburen onder een palmboom weliswaar - op ons wachtten. 'Sorry, later, have a swim in the mean time.'

Kortom, alles avontuurlijker tot nog toe dan een saaie pakketreis, van Schiphol naar Denpasar en opgehaald worden door onze vriendelijke hostess ter plaatse.

Ik krijg er steeds meer zin in.

En ook mooi, we blijven nog steeds onder het busget van zo'n pakketreis. Al moeten we nu niet te gek meer doen.

Maar ja, met E. erbij...

Naar Maas en Waal

In het fotoblok (aan te klikken rechts) staat een serie over de driedaagse fietstocht naar/in Het Land van Maas en Waal.

Datum: 24 - 28 augustus 2010

Kampement: 't Mun, forellenkwekerij en pannekoekenhuis in Appeltern.

Samenstelling groep: familie, tussen ruim 7 en bijna 70 jaar.

Deelnemers: dertien.

Uitvallers: geen

_____________________________________________________

Route:

1. Elst - Ewijk - Druten - Appeltern (33,7 km)

2. Appeltern - Batenburg - Ravensteyn - Megen - Oyen - Maasbommel - Appeltern (22/37 km).

3. Appeltern - Horssen - Winssen - Beuningen - Nijmegen - Elst (36 km).

De helft van de groep heeft de smakk te pakken en rijdt ook nog: Lochem - Vorden - Hengelo - Hummelo - Drempt - Doesburg (38 km).

Eén derde van de groepwil genietenvan wind (in de rug) en zon en gaat terug naar Lochem via Achter-Drempt, Toldijk, Baak, Wichmond en Vorden. (31,7 km)

Leaning towers

No need to go all the way to Pisa for that (and forgetting the real gems in this Italian town).

There are some in northwest Germany and being sent off-the-beaten-track after a query on the Lonely Planet Thorn Tree Forum by some posters, I found some.

Pics are in the photo-branch.

Nevertheless the most prominent leaning tower I ever saw is in Dutch Acquoy. Just google and mind the spelling.

Strandtest

We krijgen de smaak van de zeelucht weer te pakken en besluiten in de dying seconds van de reis nog enkele stranden te testen.

Na Languedoc, Costa Dorado, Algarve, Portugese westkust, Bayonne, Les Landes (Dune de Pilat), Dieppe, Cap Gris en Blanc Nez en Calais als exotische oorden steken we nog wat proef in België en Nederland.

Koksijde, Cadzand en Rockanje kunnen de test met glans doorstaan. In etappes terug naar het zgn koude noorden waar het soms beter weer is dan we in Spanje aantroffen (je moet de media inderdaad niet altijd geloven). Prettige communicatie met allerlei dienstdoende en loslopende mensen uit de sector, nog niet blasé in het voorseizoen.

Om vier uurvertrekken van de camping in Rockanje,i.p.v. de standaard 11.00 uur? Geen probleem meneer en wilt u ook gebruik maken van onze gratis wifi?

We pakken nog een snufje mee van een paar stranden aan een binnenmeer bij de Maasvlakte en snappen nu ook de uitdrukking onder de rook van Rotterdam. Een vage olielucht typeert deze biotoop. Het Brielse Mee oogt en ruikt vriendelijker.

Maar het spul staat daar om onze voertuigen op mooie snelwegen te laten rijden, bij voorbeeld omdat we de lokroep van de stranden in Portugal niet kunnen weerstaan. En dan wil je erheen.dus geaccepteerd.

In twee uur rijden we die avond naar Twente. Nog één keer tanken bij Deventer (bedankt Maasvlakte) en een klein campertje verdwijntnaar het rustieke borne....to-be-wild.

En de strandtest?

Dank zij onder meer de Maasvlakte en de global warming kunnen we binnekort ook qua weer hier blijven.

Geen lange reizen meer, auto's en vliegtuigen kunnen in garage en hangar blijven en een global freezing zal ooit volgen.

Cool, niet?

En het beste strand??

Eerlijkheidshalve willen we Bali en Maleisië ook een kans geven. Na oktober the results.